[Warszawa 13 marca 2023]
Praktykę stosowaną przez Deutsche Bank Polska S.A. można określić jako jednostronne zmiany postanowień abuzywnych w wykonywanych umowach. Prezes UOKiK nałożył na bank karę w wysokości ponad 5,7 mln zł (5 750 370 zł). Konsumenci byli wprowadzani w błąd w związku z rozpowszechnianiem przez bank nieprawdziwych informacji co do zmiany wysokości pobieranych opłat za wystawienie zaświadczeń dotyczących kredytów lub pożyczek hipotecznych denominowanych do waluty obcej, w tym we franku szwajcarskim.
Abuzywność zmienianych w umowach postanowień została stwierdzona przez Prezesa UOKiK w sierpniu 2020 r. Jeszcze przed wydaniem końcowego rozstrzygnięcia, w trakcie postępowania administracyjnego, bank zamiast przestać je stosować, we wrześniu 2019 r. rozesłał do klientów informację odnośnie jednostronnej zmiany tych klauzul w umowach. Za takie działanie bank został ukarany finansowo. Dodatkowo musi poinformować konsumentów o przysługującym im prawie do rekompensaty i te rekompensaty wypłacić.
Dokumenty, jakich dotyczą niedozwolone zapisy w umowach to zaświadczenia dotyczące m.in. historii spłaty zobowiązania lub naliczonych odsetek. Takie dokumenty potrzebne są osobom, które na drodze sądowej zamierzają dochodzić np. unieważnienia umowy czy zwrotu niezasadnie naliczonych rat kredytu. Na ich podstawie możliwe jest określenie żądanej od banku sumy. Jest to szczególnie istotne dla konsumentów, którzy mają zawarte umowy o kredyt hipoteczny denominowany do franka szwajcarskiego. Po narzuceniu przez Deutsche Bank Polska nowych postanowień, w miejsce tych abuzywnych, bank pobierał opłatę w wysokości 795-905 zł. za zestaw dokumentów najczęściej wnioskowanych przez kredytobiorców. Jeśli konsument potrzebowałby wszystkich zaświadczeń za ponad 10-letni okres kredytowania, musiałby zapłacić bankowi nawet 1845 zł. Tymczasem zgodnie z obowiązującą zasadą niewiążącego charakteru postanowień abuzywnych, bank nie powinien pobierać za nie żadnej opłaty i nie może w miejsce postanowień abuzywnych wprowadzać jednostronnie narzuconych nowych zapisów, w tym nowej wysokości opłat.
Zdaniem Prezesa UOKOI Tomasza Chróstnego konsumenci mogli nie mieć świadomości, że bank nie jest uprawniony do dokonania jednostronnej zmiany postanowień, które same w sobie mają charakter abuzywny. W związku z tym mogli również nie wiedzieć, że niedozwolona klauzula i jej zmiana nie są dla nich wiążące. Deutsche Bank Polska przekazywał konsumentom nieprawdziwe informacje, czym wpływał na ich decyzje dotyczące uiszczania bezpodstawnie narzuconych przez siebie opłat za wystawienie zaświadczeń dotyczących kredytów hipotecznych.
Jednym ze sposobów na wprowadzenie do trwającej umowy nowych klauzul w miejsce postanowień abuzywnych jest podpisanie aneksu przez obie strony umowy. Aneks powinien mieć charakter dobrowolnego porozumienia, a klient powinien mieć świadomość skutków jego zawarcia.
Decyzja Prezesa UOKIK czeka na uprawomocnienie. Deutsche Bank Polska, po uprawomocnieniu się decyzji, będzie musiał zapłacić ponad 5,7 mln zł, kary a także poinformować konsumentów o możliwości uzyskania zwrotu kosztów w związku z wydanymi zaświadczeniami bankowymi dotyczącymi kredytów lub pożyczek hipotecznych denominowanych do waluty obcej.
